Baş Ağrısı

Baş ağrısı, çevreden en çok duyulan şikâyetlerden biri olan baş ağrısı, başın herhangi bir bölümünde ya da tamamında hâkim olabilir. Kafa derisi, yüze kadar yansıyabilen ağrılar birbirinden farklı şekillerde gelişebilir. Baş ağrısı farklı şekillerde gelişebileceği gibi çok farklı nedenlere bağlı olarak da yaşanabilir. Ağrılar bazen birkaç saat, bazen günlerce bazen ise haftalarca devamlılığını koruyabilir. Baş ağrısı türlerine göre farklı gruplarda değerlendirilir.

Baş ağrısının en yaygın sebepleri, stres, göz yorgunluğu, kan şekerinin düşük olması, dehidrasyon ve sinüzit olarak sıralanabilir. Bunların haricinde nadir olarak menenjit, beyin anevrizmaları, beyin tümörleri, hipertansiyon gibi ciddi rahatsızlıklar da baş ağrısına sebep olabilir. Erkeklere oranla kadınlarda daha sık rastlanılan baş ağrısı, özellikle adet döneminde ve menopoz döneminde östrojen hormonunun etkisiyle yaşanabilir. Baş ağrısı basit nedenlerden kaynaklanıyorsa ve geçici türden ağrılarsa basit ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilir. Fakat bazı baş ağrılarında daha ciddi tedavilere gerek duyulabilir.

Baş ağrısı beyin ya da vücudun herhangi bir alanında meydana gelen bir rahatsızlıktan dolayı oluşmuşsa bu tür baş ağrıları ikincil baş ağrıları olarak tanımlanır. Herhangi bir nedene bağlı olmaksızın gelişen baş ağrıları ise birincil baş ağrıları olarak tanımlanır. Baş ağrılarında günlük hayatta ayrım yapılmadan tek başlık altında toplansa da aslında, migren, küme tipi, gerilim tipi baş ağrıları gibi farklı türleri ve nedenleri bulunmaktadır.

Migren: Migren tipi baş ağrıları toplumda çok sık karşılaşılan ve günlük hayatı olumsuz etkileyen, yaşam kalitesini düşüren baş ağrısı tipidir. Neden kaynaklandığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu bilinmektedir. Beyin damarlarının farklı tetikleyiciler sebebiyle genişleyip daralması sonucu yaşanan baş ağrısı tipidir. Serotonin ve ağrı düzenleyici özelliği olan kimyasalların migren tipi baş ağrısını tetiklediği düşünülmektedir. Migren yaşandığında serotonin düzeyinde düşüş yaşanır. Serotonin, trigeminal sinirinin nöropeptid molekülü salınmasına yol açan bir sinyal gönderilir. Nöropeptidler beyin zarına kadar ulaştığında migrene yol açan baş ağrıları yaşanır. Açlık, uyku bozuklukları, stres, alkol kullanımı, tüketilen bazı besinler, aşırı ses, kalabalık ortam migreni tetikleyen diğer faktörlerdir. Bazı kadınlarda hormonlarda yaşanan değişimler de migren tipi baş ağrısına neden olabilir.

Gerilim tipi baş ağrısı: Kafa ve derisi ve hatta boynu kapsayan ağrı türüdür. Daha çok başın arka kısmında başlayarak, ön tarafa doğru ilerler. Boyun, omuz, çene kasları ve kafa derisinde yaşanan gerilme gerilim tipi baş ağrısının en önemli nedenleridir. Migren gibi toplumda çok sık rastlanılan baş ağrısı türüdür. Anksiyete, stres, kas gerilmesi, başta oluşan zedelenme gerilim tipi baş ağrısına neden olabilir. Uzun saatler bilgisayar başında oturmak gibi bazı aktiviteler de ağrıyı tetikleyebilir. Beraberinde aşırı efor, uyku pozisyonun kötü olması, düzensiz uyku, halsizlik, uykuda diş gıcırdatma, sinüzit ve düzensiz yemek yeme alışkanlığı gerilim tipi baş ağrısının diğer tetikleyicileri arasındadır.

Küme tipi baş ağrısı: Küme tipi baş ağrısı herhangi bir belirti olmaksızın birdenbire başlar. Şiddeti gece uykudan uyandıracak nitelikte olabilir. Yaşanan ağrı ara ara geçerek gün içinde birkaç kez tekrarlanabilir ve bazen aylarca devam edebilir. Küme tipi baş ağrısının da neden kaynaklandığı henüz tam olarak bilinmemektedir. Parlak ışık, sıcaklık, yorgunluk küme tipi baş ağrısını tetikleyen etkenlerdir. Migren ve gerilim tipi baş ağrısına göre toplumda daha az görülür.

İkincil baş ağrıları vücudun farklı bir alanında gelişen hastalıkların belirtisi olarak ortaya çıkar. Hastalığın etkisine bağlı olarak daha evvel hiç yaşanmamış boyutta şiddetli ağrılar oluşabilir. Ağrılar sık sık ataklar şeklinde gelişebilir ve genelde enseden başlayarak başın tamamını sarabilir. Baş ağrısının beraberinde mide bulantısı, kusma, bilinç bulanıklığı, görme problemleri gibi şikâyetler mevcut olursa mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Çünkü baş ağrısına yol açan hastalık hayati önem taşıyacak nitelikte olabilir. Dolayısıyla erken teşhis ve tedavi hayat kurtarıcı olabilir. İkincil baş ağrısına yol açabilecek hastalıklar şu şekilde sıralanabilir;

Baş ağrısı ikincil olarak gelişiyorsa mutlaka bu alanda Uzman bir doktora başvurulmalı ve altta yatan neden tespit edildikten sonra uygun tedaviye başlanmalıdır. Birincil baş ağrıları içinse ağrı kesici ilaçlardan, bazı bitki ve bitki çaylarından yararlanılabilir. Aynı zamanda baş ağrısı stres, beslenme alışkanlıkları, uyku düzeni gibi basit nedenlerden dolayı oluşuyorsa bu yönde bir düzenleme baş ağrısını geçirmek için faydalı olur. Ağrıyan bölgeye masaj yapmakta ağrının hafiflemesi için etkilidir. Ağrı kesici özelliği olan bitkisel yağlar kullanılarak bölgeye masaj yapılabilir. Bu yağlar;

Lavanta yağı: Baş ağrısının şiddeti orta ya da hafifse lavanta yağı faydalı olabilir. Lavanta yağı badem yağıyla inceltilerek şakak ve alın bölgesine masaj yapılabildiği gibi, soluma yöntemiyle de baş ağrısı için kullanılabilir.

Nane yağı: Boyun ve baş kısımda bulunan kasların çok fazla kullanılması nedeniyle ortaya çıkan baş ağrılarında nane yağından yararlanılabilir.

Reyhan yağı: Cilde uygulandığında ciddi anlamda kas gevşetici etki yaratarak, baş ağrısına karşı iyi gelir. Duruş bozukluğu ya da boyun kaslarının kasılması nedeniyle yaşanan ağrılar için oldukça etkilidir.